บทความที่ผ่านมา ไวท์โซเชียลได้นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับเดือนเราะญับไปแล้ว วันนี้จึงอยากนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับเดือนต่อไปกันต่อเลย เพราะอีกไม่กี่วันข้างหน้าก็จะเข้าเดือนใหม่กันแล้ว นั่นคือเดือนชะอฺบาน
“ชะอฺบาน” คือเดือนที่อยู่หลังเดือนเราะญับและก่อนเดือนเราะมะฎอน มีความประเสริฐและอิบาดะฮฺหลายอย่างที่ท่านเราะสูล ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม ได้กระทำในเดือนนี้ ท่านเราะสูลใช้เวลาในเดือนนี้ถือศีลอดหลายวันมาก เพื่อเป็นการเตรียมตัวและใจให้พร้อมต้อนรับเดือนเราะมะฎอน
ท่านอิบนุหะญัร อัลอัษเกาะลานีย์ ได้กล่าวถึงการตั้งชื่อเดือนนี้ไว้ว่า
وَسُمِّيَ شَعْبَانُ لِتَشَعُّبِهِمْ فِيْ طَلَبِ الْمِيَاهِ أَوْ فِيْ الْغَارَاتِ بَعْدَ أَنْ يَخْرُجَ شَهْرُ رَجَبِ الْحَرَامِ وَهَذَا أَوْلَى مِنَ الَّذِيْ قَبْلَهُ وَقِيْلَ فِيْهِ غُيْرُ ذلِكَ.
ที่ถูกตั้งชื่อว่าชะอฺบาน เพราะพวกเขา (ชาวอาหรับ) กระจายกันออกตามหาน้ำหรือเข้าไปอยู่ในถ้ำต่างๆ หลังเดือนเราะญับที่ต้องห้าม (ดู ฟัตหุลบารีย์ เล่มที่ 4 หน้าที่ 213 บท เศามฺ ชะอฺบาน)
ส่วนหะดีษที่บอกว่า
إنَّمَا سُمّي شَعْبانَ لأنهُ يَتَشَعَّبُ فِيْهِ خَيْرٌ كثِيرٌ لِلصَّائِمِ فيه حتى يَدْخُلَ الجَنَّةَ.
แท้จริงที่ถูกเรียกว่าชะอฺบาน เพราะในเดือนนี้ความดีมากมายกระจายให้กับผู้ถือศีลอดในเดือนนี้ กระทั่งเขาเข้าสวรรค์ (บันทึกโดย อัรริฟาอีย์ ในหนังสือตารีคของเขา จากอนัส บินมาลิก เราะฎิยัลลอฮุอันฮฺ, เชคอัลอัลบานีย์บอกว่า หะดีษนี้เมาฎูอฺ (เท็จ) ในหนังสือ เฎาะอีฟ อัลญามิอฺ อัศเศาะฆีร หะดีษหมายเลขที่ 2061)
หะดีษนี้ไม่ถูกต้อง แต่ถูกอ้างว่าเป็นหะดีษนบี ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม ขอให้เราพึงระวัง
แม้หะดีษดังกล่าวจะไม่ถูกต้อง แต่ก็มีหะดีษอื่นที่เป็นหะดีษถูกต้อง และพูดถึงความสำคัญของเดือนชะอฺบานอย่างชัดเจน เช่นหะดีษบทนี้
عَنْ أُسَامَةَ بْنِ زَيْدٍ، قَالَ: قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ، لَمْ أَرَكَ تَصُومُ شَهْرًا مِنَ الشُّهُورِ مَا تَصُومُ مِنْ شَعْبَانَ، قَالَ: ذَلِكَ شَهْرٌ يَغْفُلُ النَّاسُ عَنْهُ بَيْنَ رَجَبٍ وَرَمَضَانَ، وَهُوَ شَهْرٌ تُرْفَعُ فِيهِ الأَعْمَالُ إِلَى رَبِّ الْعَالَمِينَ، فَأُحِبُّ أَنْ يُرْفَعَ عَمَلِي وَأَنَا صَائِمٌ.
จากอุซามะฮฺ บินซัยดฺ เราะฎิยัลลอฮุอันฮฺ กล่าวว่า “โอ้ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ฉันไม่เคยเห็นท่านถือศีลอดในเดือนใด (มาก) เหมือนกับที่ท่านถือศีลอดในเดือนชะอฺบานเลย?” ท่านเราะสูลตอบว่า “นั่นคือเดือนที่มนุษย์ส่วนมากหลงลืม อยู่ในระหว่างเดือนเราะญับและเดือนเราะมะฎอน มันคือเดือนที่การงานทั้งหลายจะถูกยกขึ้นเสนอแก่พระผู้อภิบาลแห่งสากลโลก และฉันชอบที่จะให้การงานของฉันถูกยกไปในสภาพที่ฉันกำลังถือศีลอด” (บันทึกโดย อันนะซาอีย์ หมายเลขที่ 2357, เชคอัลอัลบานีย์บอกว่า หะดีษนี้ดี (หะสัน) ในหนังสือ เศาะฮีหฺ สุนัน อันนะซาอีย์)
ด้วยเหตุนี้เอง เดือนชะอฺบานจึงเป็นเดือนที่ส่งเสริมให้ทำอะม้าลอิบาดะฮฺต่างๆให้มาก จึงขอแนะนำ 7 อะม้าลที่ท่านนบี บรรดาเศาะหาบะฮฺ และอัสสะละฟุศสอลิหฺ ชอบและส่งเสริมให้กระทำในเดือนนี้ ซึ่งมีดังนี้
-
ถือศีลอดให้มาก
ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม ถือศีลอดในเดือนนี้มากกว่าเดือนไหนๆ (ยกเว้นเดือนเราะมะฎอน)
عَنْ عَائِشَةَ –رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا– قَالَتْ: كَانَ رَسُولُ اللهِ –صلى الله عليه وسلم– يَصُومُ حَتَّى نَقُولَ لاَ يُفْطِرُ وَيُفْطِرُ حَتَّى نَقُولَ لاَ يَصُومُ, فَمَا رَأَيْتُ رَسُولَ اللهِ –صلى الله عليه وسلم– اسْتَكْمَلَ صِيَامَ شَهْرٍ إِلاَّ رَمَضَانَ وَمَا رَأَيْتُهُ أَكْثَرَ صِيَامًا مِنْهُ فِي شَعْبَانَ.
จากท่านหญิงอาอิชะฮฺ เราะฎิยัลลอฮุอันฮา กล่าวว่า “ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม ถือศีลอดกระทั่งเราพูดกันว่าท่านไม่ละศีลอดเลย และท่านละศีลอดกระทั่งเราพูดกันว่าท่านไม่ถือศีลอดเลย และฉันไม่เคยเห็นท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม ถือศีลอดเต็มเดือนนอกจากในเดือนเราะมะฎอนเท่านั้น และฉันก็ไม่เคยเห็นท่านถือศีลอดในเดือนไหนมากไปกว่าเดือนชะอฺบาน” (บันทึกโดย อัลบุคอรีย์ หมายเลขที่ 1969 และมุสลิม หมายเลขที่ 1156 และ 2721)
ท่านหญิงอุมมุสะละมะฮฺ ก็ได้พูดในทำนองเดียวกันว่า
مَا رَأَيْتُ النَّبِيَّ –صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ– يَصُومُ شَهْرَيْنِ مُتَتَابِعَيْنِ إِلاَّ شَعْبَانَ وَرَمَضَانَ.
“ฉันไม่เคยเห็นท่านนนบี ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม ถือศีลอด 2 เดือนติดต่อกัน ยกเว้นเดือนชะอฺบานและเดือนเราะมะฎอน” (บันทึกโดย อันนะซาอีย์ หมายเลขที่ 2175 และอัตติรมิซีย์ หมายเลขที่ 736, เชคอัลอัลบานีย์รับรองว่า เป็นหะดีษที่ถูกต้อง (เศาะฮีหฺ) ในหนังสือ เศาะฮีหฺ สุนัน อันนะซาอีย์)
นี่เป็นหลักฐานที่ชัดเจนว่า ท่านเราะสูลเกือบจะถือศีลอดตลอดทั้งเดือนชะอฺบาน
บรรดานักวิชาการระบุว่า แม้ว่าการถือศีลอดในเดือนชะอฺบานจะเป็นการถือศีลอดอาสา (สุนนะฮฺ) แต่ก็มีความสำคัญในฐานะเป็นสิ่งที่จะทดแทนหรือชดเชยข้อบกพร่องต่างๆของการถือศีลอดบังคับ (วาญิบ) ในเดือนเราะมะฎอน เหมือนที่การละหมาดฟัรฎูมีการละหมาดสุนนะฮฺเราะวาติบก่อนและหลังเป็นการงานชดเชยข้อบกพร่องต่างๆ การละหมาดสุนนะฮฺสามารถชดเชยข้อบกพร่องของการละหมาดฟัรฎูได้ฉันใด การถือศีลอดสุนนะฮฺก็สามารถชดเชยข้อบกพร่องของการถือศีลอดวาญิบได้ฉันนั้น อีกอย่างการถือศีลอดสุนนะฮฺในเดือนชะอฺบานยังช่วยเตรียมสภาพร่างกายให้พร้อมสำหรับการถือศีอลดวาญิบในเดือนเราะมะฎอนด้วย ไม่ให้ร่างกายรู้สึกหิว กระหาย หรือเหน็ดเหนื่อยเกินไปเมื่อเข้าสู่เดือนเราะมะฎอน
-
อ่านอัลกุรอานให้มาก
ส่งเสริมให้อ่านอัลกุรอานให้มากเดือนชะอฺบาน เป็นการสร้างความคุ้นเคย และเมื่อเข้าเดือนเราะมะฎอนแล้วก็ส่งเสริมให้อ่านมากยิ่งขึ้นไปอีก สะละมะฮฺ บินคุฮัยลฺ เราะหิมะฮุลลอฮฺ กล่าวว่า
كَانَ يُقَالُ شَهْرُ شَعْبَانَ شَهْرُ الْقُرَّاءِ
“แต่ก่อนนี้มีคำกล่าวว่า เดือนชะอฺบานนั้นคือเดือนของบรรดานักอ่าน (อัลกุรอาน)”
เช่นเดียวกับอัมรฺ บินก็อยสฺ เราะหิมะฮุลลอฮฺ เมื่อเข้าเดือนชะอฺบานแล้ว เขาจะปิดร้านและใช้เวลาส่วนใหญ่ไปกับการอ่านอัลกุรอาน (ดู ละฏออิฟุล มะอาริฟ ลิ อิบนิเราะญับ อัลหัมบะลีย์ หน้าที่ 138)
-
ทำอะม้าลอิบาดะฮฺต่างๆให้มากขึ้น
ส่งเสริมให้ทำอิบาดะฮฺและการงานที่ดีทุกอย่างให้มากขึ้นในทุกๆเวลา เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับเดือนเราะมะฎอน บรรดานักวิชาการอิสลามในอดีตมักจะเตรียมตัวเองและทำอะม้าลความดีต่างๆตั้งแต่เดือนชะอฺบานเลย พวกเขาฝึกฝนตัวเอง เพื่อจะได้เพิ่มพูนความดีต่างๆให้มากขึ้นไปอีกเมื่อเข้าสู่เดือนเราะมะฎอน
อบูบักรฺ อัลบัลคีย์ เราะหิมะฮุลลอฮฺ เคยกล่าวไว้ว่า
شَهْرُ رَجَب شَهْرُ الزَّرْعِ، وَشَهْرُ شَعْبَانَ شَهْرُ سُقْيِ الزَّرْعِ، وَشَهْرُ رَمَضَانَ شَهْرُ حَصَادِ الزَّرْعِ.
“เดือนเราะญับคือเดือนแห่งการเพาะปลูก ส่วนเดือนชะอฺบานคือเดือนสำหรับรดน้ำบำรุงดิน และเดือนเราะมะฎอนคือเดือนเก็บเกี่ยวผล”
และเขายังกล่าวอีกว่า
مَثَلُ شَهْرِ رَجَبٍ كَالرِّيْحِ، وَمَثُل شَعْبَانَ مَثَلُ الْغَيْمِ، وَمَثَلُ رَمَضَانَ مَثَلُ اْلمطَرِ، وَمَنْ لَمْ يَزْرَعْ وَيَغْرِسْ فِيْ رَجَبٍ، وَلَمْ يَسْقِ فِيْ شَعْبَانَ فَكَيْفَ يُرِيْدُ أَنْ يَحْصِدَ فِيْ رَمَضَانَ.
“เปรียบเดือนเราะญับเหมือนลมพัด, เดือนชะอฺบานเหมือนเมฆ และเดือนเราะมะฎอนเหมือนฝน ใครที่ไม่ได้เพาะปลูกในเดือนเราะญับ และไม่ได้รดน้ำบำรุงดินในเดือนชะอฺบาน แล้วเขาจะเก็บเกี่ยวผลของมันในเดือนเราะมะฎอนได้อย่างไร?” (ดู ละฏออิฟุล มะอาริฟ ลิ อิบนิเราะญับ อัลหัมบะลีย์ หน้าที่ 130)
ติดตามตอนต่อไป…
