เฟตุลลอฮฺ กูเลน อดีตพันธมิตรของประธานาธิบดีแอร์โดอานถูกกล่าวหาว่าอยู่เบื้องหลังการก่อรัฐประหารที่ล้มเหลวในปี 2016 และใช้ชีวิตอยู่ต่างประเทศ
.
เฟตุลลอฮฺ กูเลน ผู้นำมุสลิมชาวตุรกี ซึ่งรัฐบาลตุรกีระบุว่าอยู่เบื้องหลังการก่อรัฐประหารที่ล้มเหลวในปี 2016 ได้เสียชีวิตแล้วที่สหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นที่ที่เขาพำนักอยู่ สื่อตุรกีและเว็บไซต์ที่เกี่ยวข้องกับกูเลนรายงาน โดยเขาเสียชีวิตในวัย 83 ปี
.
Herkul เว็บไซต์ที่เผยแพร่คำสอนของกูเลน เปิดเผยบนบัญชี X เมื่อวันจันทร์ว่า กูเลนเสียชีวิตเมื่อเย็นวันอาทิตย์ที่โรงพยาบาลซึ่งเขาเข้ารับการรักษา
.
กูเลนก่อตั้งกลุ่มฮิซเมท Hizmet หรือ Gülen movement ซึ่งเป็นขบวนการเคลื่อนไหวอิสลามกลุ่มหนึ่งที่ทรงพลังในตุรกีและพื้นที่อื่นๆ แต่เขาใช้เวลาช่วงหลังในชีวิตของเขาในการถูกกล่าวหาว่าวางแผนการพยายามก่อรัฐประหารต่อต้านประธานาธิบดีเรเจป ไตยิป แอร์โดอานของตุรกี ซึ่งเขาได้ปฏิเสธข้อกล่าวหา
.
เขาเคยเป็นพันธมิตรกับแอร์โดอาน แต่ความสัมพันธ์ของพวกเขาก็แตกร้าวกันอย่างรุนแรง และแอร์โดอานถือว่าเขาเป็นผู้ก่อรัฐประหารที่ทหารนอกกฎหมายเข้ายึดเครื่องบินรบ รถถัง และเฮลิคอปเตอร์ มีผู้เสียชีวิตราว 250 รายในการพยายามยึดอำนาจ
.
กูเลนใช้ชีวิตลี้ภัยอยู่ในสหรัฐอเมริกามาตั้งแต่ปี 1999
กูเลนซึ่งผู้สนับสนุนของเขารู้จักในชื่อ ฮอดจาเฟนดี หรือครูผู้เป็นที่เคารพนับถือ เกิดในหมู่บ้านแห่งหนึ่งในจังหวัดเออร์ซูรุม ทางตะวันออกของตุรกี เมื่อปี 1941 เขาเป็นบุตรของอิหม่ามและศึกษาคัมภีร์อัลกุรอานตั้งแต่ยังเด็กมาก
.
ในปี 1959 กูเลนได้รับการแต่งตั้งให้เป็นนักวิชาการในมัสยิดแห่งหนึ่งในเมืองเอดีร์เน ทางตะวันตกเฉียงเหนือ และมีชื่อเสียงโด่งดังในฐานะนักวิชาการในช่วงทศวรรษปี 1960 ในจังหวัดอิซเมียร์ทางตะวันตก โดยเขาได้จัดตั้งหอพักนักเรียนและเดินทางไปสอนผู้คนตามร้านน้ำชา
.
บ้านพักนักเรียนเหล่านี้ถือเป็นจุดเริ่มต้นของเครือข่ายซึ่งจะแพร่กระจายไปในทศวรรษต่อมาผ่านทางการศึกษา ธุรกิจ สื่อมวลชน และสถาบันของรัฐ ส่งผลให้ผู้สนับสนุนของเขามีอิทธิพลอย่างกว้างขวาง
อิทธิพลดังกล่าวยังแผ่ขยายเกินขอบเขตของตุรกีไปจนถึงสาธารณรัฐเติร์กในเอเชียกลาง บอลข่าน แอฟริกา และตะวันตก ผ่านทางเครือข่ายโรงเรียน
.
กูเลนเป็นพันธมิตรใกล้ชิดของแอร์โดอานและพรรค AK ของเขา แต่ความตึงเครียดที่เพิ่มมากขึ้นในความสัมพันธ์ของพวกเขาได้ระเบิดขึ้นในเดือนธันวาคม 2013 เมื่อการสืบสวนการทุจริตที่มุ่งเป้าไปที่รัฐมนตรีและเจ้าหน้าที่ที่ใกล้ชิดกับแอร์โดอานถูกเปิดเผย
.
เชื่อกันอย่างกว้างขวางว่าอัยการและตำรวจจากกลุ่มฮิซเมทของกูเลนอยู่เบื้องหลังการสืบสวนดังกล่าว และมีการออกหมายจับกูเลนในปี 2014 สองปีต่อมา กลุ่มของเขาถูกกำหนดให้เป็นกลุ่มก่อการร้าย หลังจากความพยายามก่อรัฐประหาร กูเลนถูกกล่าวหาว่าวางแผนก่อรัฐประหาร
.
นับแต่นั้นมา การเคลื่อนไหวของกูเลนก็ถูกรื้อถอนอย่างเป็นระบบในตุรกี และอิทธิพลของเขาในระดับนานาชาติก็ลดน้อยลง
.
แอร์โดอานกล่าวว่าเครือข่ายของกูเลนเป็นพวกทรยศและ “เหมือนมะเร็ง” โดยให้คำมั่นว่าจะกำจัดพวกเขาให้หมดสิ้นไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนก็ตาม โรงเรียน บริษัท สื่อ และสมาคมต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับกูเลนหลายร้อยแห่งถูกปิด และทรัพย์สินถูกยึด
.
กูเลนยังกลายเป็นบุคคลที่โดดเดี่ยวในตุรกี ถูกผู้สนับสนุนของแอร์โดอานด่าทอ และถูกฝ่ายค้านเพิกเฉย โดยมองว่าเครือข่ายของเขาสมคบคิดกันมานานหลายสิบปีเพื่อบ่อนทำลายรากฐานทางโลกของสาธารณรัฐ
.
กูเลนประณามความพยายามก่อรัฐประหารอย่างรุนแรงที่สุด “ในฐานะคนที่เคยต้องทนทุกข์ทรมานจากการก่อรัฐประหารหลายครั้งในช่วงห้าทศวรรษที่ผ่านมา การถูกกล่าวหาว่ามีส่วนเกี่ยวข้องกับความพยายามก่อรัฐประหารดังกล่าวถือเป็นเรื่องที่น่าอับอายเป็นอย่างยิ่ง” เขากล่าว
.
จากการปราบปรามที่เกิดขึ้นซึ่งรัฐบาลระบุว่ามีเป้าหมายที่ผู้ติดตามของกูเลน มีผู้ถูกจับกุมอย่างน้อย 77,000 ราย และพนักงานของรัฐ 150,000 ราย รวมถึงครู ผู้พิพากษา และทหาร ถูกพักงานภายใต้กฎหมายฉุกเฉิน
.
บริษัทและสื่อที่ถูกกล่าวหาว่ามีความเชื่อมโยงกับกูเลนถูกรัฐบาลเข้ายึดหรือปิดกิจการ รัฐบาลตุรกีกล่าวว่าการกระทำของตนมีความชอบธรรมเนื่องจากความร้ายแรงของภัยคุกคามต่อรัฐจากการรัฐประหาร
.
กูเลนยังกลายเป็นบุคคลที่โดดเดี่ยวในตุรกี ถูกผู้สนับสนุนของเออร์โดกันด่าทอ และถูกฝ่ายค้านเพิกเฉย โดยมองว่าเครือข่ายของเขาสมคบคิดกันมานานหลายสิบปีเพื่อบ่อนทำลายรากฐานทางโลกของสาธารณรัฐ
.
กูเลนเดินทางไปรักษาตัวที่สหรัฐอเมริกาแต่ยังคงอยู่ที่นั่นเนื่องจากต้องเผชิญการสอบสวนทางอาญาในตุรกี โดยอังการาพยายามส่งตัวเขากลับจากสหรัฐอเมริกามานาน
ขณะพูดที่บ้านพักส่วนตัวของเขาในเทือกเขาโพโคโน รัฐเพนซิลเวเนีย กูเลนกล่าวในบทสัมภาษณ์กับสำนักข่าวรอยเตอร์เมื่อปี 2560 ว่าเขาไม่มีแผนจะหลบหนีออกจากสหรัฐฯ เพื่อหลีกเลี่ยงการส่งผู้ร้ายข้ามแดน
