เกิดอะไรในเราะบีอุลเอาวัล?
ย้อนดูประวัติศาสตร์ เกิดอะไรขึ้นบ้างกับอิสลามในสมัยท่านนบี
“เมาลิดนบี” คงเป็นเรื่องแรก ๆ ที่คนส่วนใหญ่นึกถึง เมื่อพูดถึงเดือนเราะบีอุลเอาวัล แต่เดือนนี้ไม่ได้มีแค่เรื่องเมาลิดนบี ยังมีเรื่องราวและเหตุการณ์สำคัญในประวัติศาสตร์อิสลามอีกมากมายที่เกิดขึ้นในเดือนนี้ White Social ขออนุญาตนำพี่น้องย้อนกลับไปยังอดีต แง้มดูหน่อยสิว่าเกิดอะไรขึ้นบ้างในประวัติศาสตร์อิสลามสมัยท่านนบี
นบีมุฮัมหมัดเกิดปีช้าง
ท่านนบีมุฮัมหมัด ศ็อลลัลลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม เกิดในปีที่เรียกขานกันว่า “ปีช้าง” คือ ปีที่กองทัพช้างของอับเราะฮะฮฺ อัลอัชร็อม ยกทัพมามักกะฮฺหมายทำลายอัลกะอฺบะฮฺ แต่ปีช้างนี้เกิดขึ้นเมื่อไหร่นั้น นักประวัติศาสตร์มีความเห็นขัดแย้งกัน เช่นเดียวกับที่พวกเขาขัดแย้งกันว่า นบีมุฮัมหมัดเกิดวันที่เท่าไหร่กันแน่ บ้างบอกว่าวันที่ 2 บ้างก็บอกว่าวันที่ 8, 10, 12 และ 17 แต่ที่พวกเขามีความเห็นแทบเป็นเอกฉันท์ก็คือ นบีมุฮัมหมัดเกิดในเดือนเราะบีอุลเอาวัล และเกิดในวันจันทร์
ท่านนบีมุฮัมหมัด ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม เคยถูกถามเกี่ยวกับการถือศีลอด (สุนนะฮฺ) วันจันทร์ และท่านตอบว่า “ฉันเกิดวันจันทร์ และฉันได้รับวะหยฺครั้งแรกในวันจันทร์เช่นกัน” (หะดีษเศาะฮีหฺ บันทึกโดยมุสลิม)
ความจริงแล้ว นักวิชาการอิสลามไม่ค่อยซีเรียสนักเกี่ยวกับการระบุวันที่เกิดของนบีมุฮัมหมัด เพราะไม่มีส่วนเกี่ยวข้องอะไรกับการกำหนดบทบัญญัติของศาสนาอยู่แล้ว และในตอนที่ท่านเกิดนั้น ท่านก็ยังไม่ได้เป็นนบี ท่านเป็นเพียงสามัญชนธรรมดาคนหนึ่ง เป็นเด็ก เยาวชน และผู้ใหญ่ที่ดีคนหนึ่งในสังคมกุร็อยชฺ จนกระทั่งอัลลอฮฺได้ประทานวะหยฺแรกให้กับท่านและแต่งตั้งให้ท่านเป็นนบีของพระองค์ เมื่อตอนอายุได้ 40 ปี
อพยพใหญ่ไปยัษริบ
ชาวมุสลิม (คือ เศาะหาบะฮฺนบี) เคยอพยพไปยังเมืองหะบะชะฮฺแล้วในช่วงที่ถูกข่มเหงอย่างหนักที่มักกะฮฺ ต่อมาอัลลอฮก็มีบัญชาให้ท่านนบีและชาวมุสลิมอพยพครั้งใหญ่ไปยังเมืองยัษริบ ซึ่งตั้งอยู่ทางตอนเหนือของเมืองมักกะฮฺ ห่างออกไปประมาณ 320 กิโลเมตร ซึ่งต่อมาท่านนบีมุฮัมหมัดก็ได้เปลี่ยนชื่อเมืองยัษริบเป็น “มะดีนะตุล มุเนาวะเราะฮฺ” การอพยพครั้งใหญ่นี้ได้กลายเป็นจุดเริ่มต้นนับหนึ่งของปฏิทินอิสลาม ที่เกิดขึ้นครั้งแรกในสมัยการปกครองของท่านอุมัร บินอัลค็อฏฏอบ เราะฎิยัลลอฮุอันฮฺ
นักวิชาการและนักประวัติศาสตร์อิสลามกล่าวว่า การอพยพครั้งใหญ่จากมักกะฮฺไปยังมะดีนะฮฺนี้ เกิดขึ้นในเดือนเราะบีอุลเอาวัล ไม่ใช่เดือนมุหัรร็อมอย่างที่ใครหลายคนเข้าใจผิดกัน ในหนังสือชีวประวัตินบีมุฮัมหมัดเล่มสำคัญของโลกอย่าง “อัรเราะฮีกุล มัคตูม” ของชัยคฺอัลมุบาร็อกฟูรี สรุปไว้ว่า นบีมุฮัมหมัดออกจากบ้านของท่านมายังบ้านของอบูบักรฺ อัศศิดดี๊ก เราะฎิยัลลอฮุอันฮฺ ในคืนที่ 28 ของเดือนเศาะฟัร จากนั้นทั้งสองก็เดินทางเข้าไปหลบซ่อนตัวในถ้ำษูร อยู่ในถ้ำนี้นาน 3 คืน และวันที่ 1 เดือนเราะบีอุลเอาวัล ทั้งสองก็ออกมาจากถ้ำมุ่งหน้าสู่เมืองยัษริบ
นอกจากการอพยพแล้ว เหตุการณ์สำคัญอื่น ๆ ที่เกิดตามติดกันมา ก็เกิดขึ้นในเดือนเราะบีอุลเอาวัลเช่นกัน เช่น
- เมื่อนบีมุฮัมหมัดเดินทางมาถึงตำบลกุบาอ์ ท่านก็ได้สร้างมัสญิดหลังแรกในประวัติศาสตร์อิสลามที่นั่น ซึ่งต่อมาเราเรียกว่า “มัสญิดกุบาอ์”
- ในระหว่างเดินทางเข้าเมืองมะดีนะฮฺ ขณะที่ท่านอยู่กับตระกูลสาลิม บินเอาฟฺ ท่านก็ได้ ละหมาดญุมุอะฮฺ (วันศุกร์) ครั้งแรกสำหรับเมืองมะดีนะฮฺ ร่วมกับชาวมุสลิมอีกประมาณ 100 คน
- “มัสญิด อันนะบะวีย์” ก็ถูกสร้างขึ้นในเดือนเราะบีอุลเอาวัล เช่นกัน
ท่านนบีจากไป 
ในสมัยของท่านนบี มีศึกสงครามสำคัญหลายครั้งที่เกิดขึ้นในเดือนเราะบีอุลเอาวัล เช่น
- สงครามสัฟวาน หรือสงครามบะดัรครั้งแรก ที่ท่านนบีและเศาะหาบะฮฺกลุ่มหนึ่งออกไปจับกุมเกาะร็อร บินญาบิร อัลฟิหฺรีย์ ที่ได้บุกโจมตีสัตว์เลี้ยงของมุสลิมที่เมืองมะดีนะฮฺ ในปีฮิจเราะฮฺที่ 2
- สงครามบะวาฏ เกิดขึ้นในปีฮิจเราะฮฺที่ 2 เช่นกัน โดยท่านนบีและเศาะหาบะฮฺจำนวน 200 คน ออกไปเพื่อสกัดกั้นกองคาราวานสินค้าของพวกกุร็อยชฺ ที่นำโดยอุมัยยะฮฺ บินเคาะลัฟ
- ในปีฮิจเราะฮฺที่ 3 ท่านนบีส่งเศาะหาบะฮฺกลุ่มหนึ่ง นำโดยมุฮัมหมัด บินมัสละมะฮฺ ไป สังหารกะอบฺ บินอัลอัชร็อฟ หนึ่งในหัวหน้าชาวยิวที่ได้ทำการดูหมิ่นเหยียดหยามอิสลาม และเรียกร้องชาวกุร็อยชฺให้ทำสงครามโจมตีรัฐมะดีนะฮฺ
- ปีฮิจเราะฮฺที่ 4 ท่านนบีประกาศ สงครามกับตระกูลนะฎีร ซึ่งเป็นกลุ่มชาวยิวที่เมืองมะดีนะฮฺ พวกเขามีสัญญาสันติภาพกับท่านนบี แต่กลับทำลายสัญญานั้นโดยพยายามที่จะลอบสังหารท่าน ท่านนบีและเศาะหาบะฮฺยกกำลังไปล้อมพวกเขานาน 15 วัน จนพวกเขายอมแพ้ และได้ถูกขับไล่ออกจากมะดีนะฮฺไปอยู่ที่ตำบลค็อยบัร ซึ่งต่อมา ในสมัยการปกครองของอุมัร บินอัลค็อฏฏอบ พวกเขาก็ถูกไล่ออกไปจากแผ่นดินอาหรับ เพราะบิดพลิ้วสัญญาเช่นเคย
เหตุการณ์และสงครามสำคัญ ๆ ที่เกิดขึ้นในเดือนเราะบีอุลเอาวัลยังมีอีกมาก แต่ทั้งหมดคงไม่ยิ่งใหญ่ หนักหน่วง และสาหัสสากรรจ์สำหรับผู้ศรัทธาในวันนั้นและวันนี้ เท่ากับเหตุการณ์การจากไปของท่านนบีมุฮัมหมัด ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม
นักประวัติศาสตร์อิสลามมีมติเอกฉันท์ว่า ท่านนบีเสียชีวิตในวันจันทร์ ที่ 12 เดือนเราะบีอุลเอาวัล ปีฮิจเราะฮฺที่ 8 ที่บ้านของท่านหญิงอาอิชะฮฺ เราะฎิยัลลอฮุอันฮา ด้วยวัย 63 ปี
وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِن مَّاتَ أَوْ قُتِلَ انقَلَبْتُمْ عَلَىٰ أَعْقَابِكُمْ وَمَن يَنقَلِبْ عَلَىٰ عَقِبَيْهِ فَلَن يَضُرَّ اللَّـهَ شَيْئًا وَسَيَجْزِي اللَّـهُ الشَّاكِرِينَ
และมุฮัมหมัดนั้นไม่ใช่อื่นใด นอกจากเป็นเราะสูลคนหนึ่งเท่านั้น ซึ่งบรรดาเราะสูลก่อนจากเขาก็ได้ล่วงลับไปแล้ว แล้วหากเขาตายหรือถูกฆ่า พวกเจ้าก็จะหันส้นเท้าของพวกเจ้ากลับกระนั้นหรือ? และผู้ใดที่หันส้นเท้าทั้งสองของเขากลับแล้วไซร้ มันก็จะไม่ก่อให้เกิดอันตรายใด ๆ แก่อัลลอฮฺเลย และอัลลอฮฺนั้นจะทรงตอบแทนแก่ผู้กตัญญูทั้งหลาย
(อาลิอิมรอน 3 : 144)
อุมัร บินอัลค็อฏฏอบ ไม่เชื่อว่าท่านนบีเสียชีวิตแล้ว และถึงกับประกาศจะตัดคอคนที่กล้าบอกว่าท่านนบีเสียชีวิตด้วย แต่เมื่ออบูบักรฺได้อ่านอายะฮฺข้างต้นเพื่อเตือนสติ อุมัรถึงกับทรุดตัวลง และยอมรับในกำหนดการณ์ของอัลลอฮโดยดี
อลี บินอบีฏอลิบ ในฐานะเครือญาติของท่านนบี ได้รับมอบหมายให้ดูแลเรื่องจัดการศพของท่านให้เรียบร้อย ส่วนเศาะหาบะฮฺคนอื่น ๆ ก็รีบนัดประชุมหารือกันในเรื่องที่สำคัญและเร่งด่วนมากนั่นคือ เรื่องผู้นำคนต่อไปของรัฐอิสลามมะดีนะฮฺ ที่จะขึ้นมาทำหน้าที่แทนท่านนบีมุฮัมหมัด ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม
เกิดการประชุมกันที่เพิงพักของตระกูลสาอิดะฮฺ และมีมติแต่งตั้งให้ท่านอบูบักรฺ อัศศิดดี๊ก เป็นผู้นำหรือเคาะลีฟะฮฺคนแรกของอิสลาม เหตุการณ์นี้ก็เกิดขึ้นในเดือนเราะบีอุลเอาวัลเช่นกัน วันเดียวกันกับที่ท่านนบีเสียชีวิต
ประวัติศาสตร์มีไว้ให้ศึกษาและเก็บบทเรียน หวังว่าเราะบีอุลเอาวัลปีนี้ นอกจากเรื่อง “เมาลิดนบี” แล้ว ยังมีเรื่องราวและเหตุการณ์มากมายเกี่ยวกับท่านนบีให้เราได้ศึกษาเรียนรู้กันนะครับ
